Chciałbyś pójść w góry, ale nie wiesz jak się zabrać za zaplanowanie takiej wycieczki? Jak wybrać destynację? O co zadbać? Co sprawdzić i gdzie? O czym pomyśleć, by zaplanować trasę odpowiedzialnie i tak, by nic Cię nie zaskoczyło? Podobnych pytań w głowie pojawia się dużo i to bardzo dobrze - oznacza to, że do sprawy podchodzisz dojrzale i nie chcesz narazić na niebezpieczeństwo ani siebie, ani kompanów.
No to spokojnie, przejdźmy przez zaplanowanie wycieczki razem, po kolei. Post jest długi i szczegółowy, zawiera listę tematów do przemyślenia/zadecydowania wraz z komentarzami i przydatnymi linkami, ale skoro chcesz zabrać się do zadania porządnie, na pewno dobrniesz do końca :)
SPIS TREŚCI:
1) Pogoda - gdzie ją sprawdzić, co można z niej wywnioskować i jak warunkuje ona wycieczkowe plany
2) Długość dnia - jak wpływa ona na wybór trasy oraz jak godzinowo rozplanować wycieczkę, by noc nie zastała Was w lesie
3) Dokąd - czyli kilka czynników, poza pogodą i długością dnia, którymi należy kierować się przy wyborze destynacji wycieczki
4) Parking - jak dostać się do punktu startowego trasy i nie zwariować
1) Pogoda
Zanim ruszysz w góry, sprawdź dokładnie prognozę pogody i zrób to na kilku różnych portalach, o których niżej. Pogoda w dużym stopniu powinna warunkować wybór destynacji wycieczki, ubiór oraz zawartość plecaka. Może się bowiem okazać, że, przykładowo:
będzie pochmurno, więc m. in. nie ma sensu iść w miejsce słynące z pięknych widoków,
będzie deszczowo, więc lepiej nie wychodzić w wyższe partie Tatr, gdzie nie ma już lasu, wieje i deszcz nieprzyjemnie siecze po twarzy - lepiej zaplanować na taki dzień trasę osłoniętą doliną i drzewami i ubrać się maksymalnie wodoodpornie (zerknij na propozycje Pękalówki na pochmurny lub deszczowy dzień),
będzie padać śnieg lub pojawi się mróz, co oznacza, że konieczne jest solidne górskie obuwie, raczki/raki i kijki,
będzie słonecznie i upalnie, co wymusza zabranie ze sobą większego plecaka, bo konieczne jest spakowanie bardzo dużej ilości wody...
I tak dalej. Wariantów jest ogromnie dużo i każdy z nich ma w górach o wiele większe znaczenie, niż na nizinach.
Pamiętaj, jeśli prognozowany jest silny wiatr (np. halny) lub burze - nie idź w góry i nie wchodź do lasów.
Gdzie warto sprawdzić pogodę?
Najlepiej robić to w kilku miejscach na raz, o których poniżej. Dlaczego? Ponieważ pogoda w górach jest bardzo zmienna i łatwo o pomyłkę w prognozie. Często zdarza się tak, że różne portale prognozują co innego - jeden twierdzi, że będzie padać od 11:00, drugi, że od 15:00, a jeszcze inny, że będzie pochmurno, ale bez deszczu. Co w takiej sytuacji wiesz na temat prognozy? Że będzie pochmurno i że jest duże ryzyko, że będzie padać. I to już jest jakaś informacja. Gdybyś sprawdził tylko jedną prognozę, mógłbyś zbytnio przywiązać się do jednej tylko wersji wydarzeń, a przez to nieodpowiednio się ubrać lub wybrać nieodpowiednią na dane warunki trasę wycieczki.
Pamiętaj, zawsze pakujemy i ubieramy się na wyjście w góry według najgorszej wersji prognozy, jaką poznaliśmy.
a) Meteo.pl
Graficznie niełatwa, ale bardzo szczegółowa, często aktualizowana i dość trafna.
Wybierz model pomarańczowy, wpisz nazwę miejscowości Zakopane i przeanalizuj wykresy.
Norweska strona, bardzo celna w przewidywaniach. W okienku na górze strony wpisujesz "Zakopane".
Prognoza dla konkretnych szczytów górskich, umożliwiająca zobrazować sobie warunki "tam na górze". W okienko możesz wpisać "Kasprowy", "Rysy" i wiele innych charakterystycznych gór - bezcenne.
Celna w przewidywaniach prognoza, tak jak c) umożliwiająca wpisywanie takich lokalizacji, jak Kasprowy Wierch lub Rysy.
e) Tatrzański Park Narodowy - oficjalna prognoza TPN dla Tatr
Prognoza ta nie jest zbyt rozwinięta, ale warto spojrzeć na towarzyszące jej komunikaty turystyczne. Dzięki nim możemy przeczytać np. o aktualnym zagrożeniu lawinowym w TPN, o niebezpiecznie błotnistych odcinkach, zepsutych fragmentach szlaków, lokalnych podtopieniach terenu itd.
Pamiętaj - każde 100 m. n. p. m. więcej, to kolejne 0,6 - 1 stopień Celsjusza zimniej, więc w wyższych partiach Tatr będzie zawsze znacznie chłodniej niż w Zakopanem, którego często dotyczy prognoza.
Kiedy sprawdzać pogodę?
Prognozę sprawdź na dzień przed oraz rano w dniu wycieczki - wiele potrafi się zmienić przez noc i warto być na bieżąco z aktualną wersją przewidywań.
Warto też mieć świadomość jaka była pogoda na kilka dni przed planowaną wycieczką - da Ci to wyobrażenie o potencjalnej ilości błota na szlakach, zagrożeniu lawinowym, suszy itd.
Ok, pogoda sprawdzona, przemyślana pod kątem ubioru, sprzętu i destynacji trasy. Co jeszcze musisz wziać pod uwagę?
2) Długość dnia
Sprawa, wydawać by się mogło, prozaiczna, jednak warto pamiętać o policzeniu ile godzin będzie trwał dzień, czyli ile czasu będzie widno. Po co nam ta informacja? Bez tego nie wiesz, ile masz czasu na wycieczkę, a więc na jak długą trasę możesz sobie pozwolić.
Latem, kiedy dzień trwa kilkanaście godzin, można zaplanować długie i wymagające trasy.
Zimą natomiast czasu jest znacznie mniej i trasy muszą być krótsze, lub konieczne jest rozłożenie ich na kilka części, przedzielonych noclegami w schroniskach.
Informację o godzinie wschodu i zachodu słońca znajdziesz w prognozach pogody, a informację o czasie przejścia zaplanowanej trasy na portalu, na którym ją rozrysowałeś (lub na mapie papierowej), o czym za chwilę. Tutaj pokażemy Ci, co z tą informacją zrobić.
PRZYKŁAD:
Załóżmy, że zaplanowana trasa ma według map 5 h. Policzmy zatem bezpiecznie, że z postojami i potencjalnymi zdarzeniami losowymi ma 7 h. Jest jesień, dzień X, w którym wschód jest o 6:30, a zachód o 18:00. Oznacza to, że jasno będzie ok 11 h.
Jak byśmy radzili zaplanować dzień?
- maks o 17:00 zaplanowalibyśmy bycie w końcowym punkcie wędrówki (skoro o 18:00 jest zachód, to o 17:00 i tak będzie już ciemnawo - lepiej być blisko happy endu)
- maks o 10:00 zaplanowalibyśmy start z początkowego punktu wędrówki (17:00 minus 7 h trasy)
- zatem wyjście z Pękalówki zaplanowalibyśmy na 9:20/30 (w zależności od oddalenia od punktu startowego trasy, ale na pewno doliczając czas na poszukiwania busa/taxi/parkingu pod szlakiem, zwłaszcza w sezonie)
- pobudkę zaplanowalibyśmy na maks. 8:00, a najlepiej sporo wcześniej, by na spokojnie się dopakować, stosownie ubrać, przygotować prowiant, sprawdzić pogodę i o niczym nie zapomnieć (co jest niełatwe :)).
Im człowiek wprawniejszy, tym później może wstać.
3) Dokąd
Poza pytaniem o to, co chcecie zobaczyć, jakie miejsce w Tatrach chcielibyście zwiedzić, konieczne jest przemyślenie poniższych kwestii, które albo dadzą zielone światło Waszym zamiarom, albo je zmodyfikują w kierunku łatwiejszych destynacji. Przede wszystkim na nic się nie nastawiaj i nie upieraj - góry nie lubią, gdy się od nich czegoś oczekuje i niepokornym z chęcią dają nauczkę. Dlatego z otwartą na ustępstwa głową przystąp do poniższych pytań:
W jakiej kondycji fizycznej jestem ja i każdy z moich towarzyszy? Czy każdy z nas jest wysportowany, czy ktoś wiedzie siedzący tryb życia? Czy nikt w nas nie jest po kontuzji lub nie ma innego rodzaju przeciwwskazań do wzmożonego wysiłku?
Czy każdy z nas ma doświadczenie w chodzeniu po górach i jeśli tak, to jakie?
Czy minimum połowa z nas wzięła ze sobą na wyjazd plecak, który może zabrać na wyprawę?
Czy każdy z nas zabrał ze sobą na wyjazd buty do chodzenia po górach (krótkie, a najlepiej wyższe, za kostkę) i kurtkę/pelerynę przeciwdeszczową?
Odnośnie ostatnich 2 punktów - jeśli odpowiedź brzmi NIE, śmigajcie do Zakopanego do dowolnego sklepu górskiego naprawić ten błąd :) Z Pękalówki na Krupówki, gdzie się ów sklepy mieszczą, macie ok. 15 min samochodem.
--> Bez plecaka możecie sobie pozwolić na krótkie i łatwe trasy, ponieważ nie możecie zabrać ze sobą odpowiedniej ilości jedzenia, picia i dodatkowych ubrań.
--> Bez górskich butów natomiast, powinniście trzymać się asfaltowych dróg (jak szlak do Morskiego Oka, Dolina Chochołowska, Dolina Rohacka na Słowacji), lub zupełnie płaskich dolin, jak Kościeliska. Alternatywą są spacery poza TPN, gdzie obejdzie się bez grubej i sztywnej podeszwy.
Od odpowiedzi na te pytania zależy dobór trudności szlaku, czyli:
jego długości (zarówno kilometrowej, jak i czasowej)
sumy przewyższeń do pokonania,
kierunku pokonania trasy z uwzględnieniem profilu przewyższeń (czasem łatwiej iść z punktu A do B, niż z B do A),
wymaganego doświadczenia w chodzeniu po górach do zdobycia danej trasy
Pamiętaj, że wybór szlaku dostosowujemy do najsłabszego uczestnika wyprawy.
Gdzie sprawdzić powyższe parametry trasy, którą chcielibyście przejść?
Jest kilka stron, na których łatwo narysujesz planowaną trasę, po czym dowiesz się o kilometrażu, potrzebnym do przejścia czasie, sumie podejść i zejść, profilu trasy, zobaczysz zdjęcia ze szlaku, opinie innych turystów itd.
Osobiście polecamy te 2 źródła:
a) Mapa Turystyczna - do planowania samodzielnego
Jest tu ujęty każdy turystyczny szlak TPN. Intuicyjnie klikasz na punkty, łączysz odcinki tras, łatwo możesz pobrać to, co narysowałeś (w tym GPX na zegarek sportowy) lub wybrać inny wariant, widząc że np. trasa wyszła Ci za długa, albo za stroma, albo dany punkt do itd.
Polecamy rysować w trybie widoku satelitarnego - dzięki temu możesz świadomie prowadzić trasy przez bardziej widokowe miejsca (widoczna polana na wierchu lub niezalesiony teren) lub wybierać te osłonione lasem (np. w deszczowy dzień).
Można też pobrać na telefon płatną aplikację, dzięki której możesz zapisywać ułożone trasy i mieć je pobrane do offline'u (w górach często nie ma zasięgu Internetu, a warto czasem zerknąć, czy dobrze się idzie lub też odpowiedzieć komuś na pytanie "daleko jeszczeee?" :)
Mapa Turystyczna pozwala również na obejrzenie polecanych tras, jednak funkcja ta jest lepiej rozwinięta w Traseo, o czym poniżej.
b) Traseo - do zainspirowania się, znalezienia pomysłu na szlak dla siebie.
To strona pełna gotowych wycieczek, odbytych już przez innych użytkowników portalu. Można wyszukiwać pomysły na trasy filtrując np. po ich długości - jest to dość przydatne narzędzie.
Pękalówka też ma tutaj swój profil, gdzie zamieszcza polecane przez siebie trasy wraz z opisem i zdjęciami.
Traseo również oferuje aplikację na telefon, bezpłatną. Możesz dzięki niej podążać trasami innych użytkowników lub nagrywać własne przejście (jako linia na mapie) i później opublikować je dla innych.
Niezależnie od aplikacji i elektroniki - weźcie ze sobą także mapę papierową (najlepiej laminowaną), by w sytuacji braku Internetu, czy rozładowania się baterii w sprzęcie, który Was prowadził, nadal mieć pomoc. Na mapach tradycyjnych każdy szlak jest oznaczony, zawiera opisy ile trwa przejście danego fragmentu, a poziomice pozwalają obliczyć różnię wzniesień.
A teraz ostatni, najbardziej prozaiczny czynnik decyzji, jednak również do koniecznego przemyślenia.
4) Parking
Wybrałeś trasę, ale czy wiesz, jak się znaleźć w jej punkcie startowym?
Jeśli jesteś samochodem, sprawdź na mapie okoliczne parkingi i w sezonie przygotuj się na to, że jeśli nie będziesz na nich skoro świt, to będą zajęte. Miej plan B, C i D. A najlepiej podjedź taksówką/busem, by nie musieć się tym przejmować.
Jeśli wybrałeś bardzo popularną trasę, wiedz że busy w to miejsce będą okupowane od świtu. Bądź w miejscu odjazdu tychże busów jak najwcześniej, by załapać się na przejazd w miarę sprawnie i nie zaczynać swojej wyprawy od obsuwy czasowej spowodowanej dojazdem na start szlaku.
PODSUMOWUJĄC:
Po przeanalizowaniu pogody, długości dnia, kondycji i wyposażenia swojego oraz kompanów, a także po przeanalizowaniu parametrów tras, które wydają Wam się interesujące, możecie zdecydować o tym, na jaki szlak się możecie sobie pozwolić, by mieć z niego jedynie dobre wspomnienia.
Dotarłeś aż tutaj? Mamy nadzieję, że dzięki temu planowanie wycieczki pójdzie Ci gładko, a jego rezultat będzie przemyślany, odpowiedzialny i bezpieczny dla każdego uczestnika.
Miłej wyprawy!
Comments